...

BRIEF dociera do polskich firm i ich pracowników – do wszystkich tych, którzy poszukują inspiracji w biznesie i oczekują informacji o ludziach, trendach i ideach.

Skontaktuj się z nami

Kolejnych 8 błędów poznawczych, których warto się wystrzegać

Każdy z nas popełnia błędy. Czasami są to efekty świadomych decyzji. Ale nie zawsze. Zobacz kolejnych 8 błędów poznawczych, których warto się wystrzegać.

::

10 BŁĘDÓW POZNAWCZYCH, KTÓRYCH WARTO SIĘ WYSTRZEGAĆ

::

Heurystyka reprezentatywności

Dostępność poznawcza to nie jedyny czynnik, który wpływa na nasze wnioskowanie. Równie często zdarza nam się bowiem kierować się zasadą reprezentatywności, skutkiem czego klasyfikujemy daną osobę lub przedmiot na podstawie jego podobieństwa do prototypu, czyli najpopularniejszego przedstawiciela danej grupy, ignorując zasady prawdopodobieństwa.

Efekt pierwszeństwa, efekt świeżości

Prowadzimy negocjacje biznesowe. Zgromadziliśmy kilka argumentów przemawiających za naszym rozwiązaniem. Niektóre są słabsze, niektóre silniejsze, jednak wszystkie mogą przekonać drugą stronę do naszych racji. Skoro tak, nie ma znaczenia, których stwierdzeń użyjemy na początku, a których na końcu, prawda? Niestety, kolejność jest istotna. Mamy bowiem tendencję do lepszego pamiętania informacji, które znajdują się zarówno na początku, jak i na końcu przekazu. Wiąże się to z dwoma efektami – pierwszeństwa i świeżości. Jeśli więc chcemy przekonać naszego rozmówcę do naszych racji, użyjmy silniejszych argumentów na początku i na końcu naszej wypowiedzi.

Hipoteza sprawiedliwego świata

Jak często zdarza nam się, że w sytuacji, w której odnosimy porażkę, zastanawiamy się nad tym, dlaczego akurat nam się to przydarza – przecież jesteśmy dobrymi ludźmi? Wiara w sprawiedliwy świat, czyli przekonanie, że ludzie dostają to, na co zasługują, jest w nas silnie zakorzeniona. I chociaż na co dzień daje nam ona poczucie bezpieczeństwa, dobrze jest pamiętać, że „dobrych ludzi” również spotykają przykre wydarzenia.

Paradoks hazardzisty

Paradoks hazardzisty to skłonność do traktowania zdarzeń losowych, niezależnych od siebie, jakby te były ze sobą powiązane. Najłatwiej wyjaśnić to zjawisko przytaczając sytuację kilkukrotnego rzutu monetą. Przykładowo, jeśli pięć razy z rzędu wypadnie nam reszka, mamy tendencję wierzyć, że przy następnym rzucie z większym prawdopodobieństwem powinniśmy spodziewać się orła – mimo, że w istocie za każdym razem jest na to 50 proc. szans. Paradoks hazardzisty spotkać można jednak nie tylko podczas gry w kasynie, ale również np. na giełdzie. Jeśli akcje danej firmy od lat spadają, często pojawia się przekonanie, że w końcu będą musiały zacząć wzrastać.

Błąd perspektywy czasu

Nazywany również alternatywnie efektem „wiedziałem, że tak będzie” błąd związany jest z patrzeniem na minione wydarzenia z perspektywy czasu. Jak wynika z badań, ludzie nie tylko mają tendencję do przeszacowywania trafności własnych przewidywań dotyczących przyszłości, ale także bardzo często zdarza im się dopasowywać historię swoich poglądów do wydarzeń, które rzeczywiście miały miejsce – nawet jeśli przed danymi zdarzeniami ich opinie zgoła różniły się od tych, które później deklarują. Błąd ten może być szczególnie uciążliwy wtedy, gdy prowadzi do tzw. efektu wyniku – czyli sytuacji, słuszność podjętej przez nas decyzji oceniamy z perspektywy czasu, mając informacje, których nie mieliśmy w danym momencie.

Złudzenie kontroli

Złudzenie kontroli, czyli przekonanie, że mamy kontrolę nad sytuacjami, na które z pewnością nie mamy wpływu, zdarza się każdemu z nas. Niestety, zgodnie z badaniami naukowców z London Business School, bardzo często zjawisko to występuje wśród osób, które niedawno otrzymały władzę – przykładowo zostały awansowane na stanowisko menedżerskie. Co gorsza, badania wskazują, że nieuzasadniony przypływ poczucia kontroli nierzadko prowadzi do wzrostu zachowań ryzykownych, a także do zbyt optymistycznej oceny sytuacji.

Złudzenie planowania

Pewnie nie raz zdarzyło nam się nie dotrzymać terminu wykonania danego zadania lub zlecenia. I chociaż czasem jest to problem wynikający z nieumiejętnej organizacji czasu pracy, równie często związany jest on z tzw. złudzeniem planowania, czyli z tendencję do zaniżania ilości czasu potrzebnego do realizacji przedsięwzięcia. Planując działanie dobrze jest więc czasem specjalnie przesunąć w czasie termin zakończenia zadania – istnieje bowiem duże prawdopodobieństwo, że będziemy potrzebowali więcej czasu.

Efekt faworyzowania „swoich”

Wyobraźmy sobie, że stajemy przed zadaniem zatrudnienia nowego pracownika. Do wyboru mamy dwóch kandydatów: osobę tej samej płci, pochodzącą z naszej miejscowości oraz osobę przeciwnej płci, zamieszkującą nielubiane przez nas miasto. Istnieje duża szansa, że pierwszego kandydata, którego postrzegamy jako członka „naszej” grupy zatrudnimy bardziej chętnie, niż drugiego – nawet jeśli ów będzie miał wyższe kompetencje lub większe doświadczenie.

::

Fot.Fotolia.com/HuHu Lin

::

10 BŁĘDÓW POZNAWCZYCH, KTÓRYCH WARTO SIĘ WYSTRZEGAĆ

::

Brief.pl - jedno z najważniejszych polskich mediów z obszaru marketingu, biznesu i nowych technologii. Wydawca Brief.pl, organizator Rankingu 50 Kreatywnych Ludzi w Biznesie.

BRIEF