Właściciele mikro i małych firm w czasie koniunktury i recesji [RAPORT]

mikro i małe firmy

W połowie 2018 r. Polskie Badania Czytelnictwa zleciły na wewnętrzne potrzeby badanie osób, które są właścicielami firm zatrudniających do 50 osób, czyli właścicieli mikro i małych firm. Po wybuchu pandemii powtórzyliśmy badanie na tych samych osobach, zadając im częściowo pytania o te same zagadnienia, ale odnosząc je do przyszłości. Od 25 marca do 3 kwietnia 2020 r. pytaliśmy czy w ciągu przyszłych 12 miesięcy kupi usługę/produkt, czyli pytaliśmy o nastroje i perspektywy dla przyszłej konsumpcji. Chcieliśmy zobaczyć, jak zmieniły się deklaracje co do zakupów dokonywanych na potrzeby firmy oraz jak zmieni się konsumpcja indywidualna właścicieli najmniejszych firm w czasie kryzysu w relacji do okresu wzrostu.

Badanie z 2018 r. zawiera szereg pytań pogłębiających wiedzę o tej grupie przedsiębiorców: ich poglądy na sposób prowadzenia biznesu, na efektywność działań firmy, na działania marketingowe. W badaniu właściciela firmy opisujemy także jako konsumenta indywidualnego (zakupy dóbr luksusowych i premium). Wreszcie dokładnie zbadaliśmy jego konsumpcje prasy, zarówno tej papierowej, jak i cyfrowej.

Z racji tego, że wiedza o sposobie myślenia właścicieli miko- i małych firm może przyczynić się do lepszego wspierania tej grupy konsumentów w ich walce z recesją, postanowiliśmy przekazać do domeny publicznej wyniki obu badań w formie rozbudowanego raportu.

ZARZĄDZANIE I WYDATKI W FIRMIE

RAPORT PBC DOWODZI:

  • Podczas recesji, w stosunku do okresu wzrostu, zmienia się sposób zarządzania firmą. W okresie kryzysu kluczowe decyzje w mikro i małej firmie są konsolidowane w ręku właściciela;
  • Mikro i mali przedsiębiorcy, w ocenie efektów działalności firmy, najczęściej kierują się przychodem ze sprzedaży i zyskiem. Podczas recesji więcej z nich skupia się na zysku. ROI i wynik na działalności operacyjnej, kluczowe miary oceny efektów działań dla zagranicznych przedsiębiorstw, przez polskich właścicieli są pomijane;
  • Mikro i mali przedsiębiorcy planują głębokie redukcje kosztów w firmie, ale nieselektywnie. Często szukają prostych oszczędności: redukcja kosztów pracowników i marketingu;
  • Redukcję wydatków marketingowych planuje jedna trzecia badanych. To bardzo dużo, zważywszy, że w okresie wzrostu co trzecia firma realizuje wyłącznie jedną aktywność marketingową – najczęściej posiada własną stronę internetową;
  • Zmniejszonych wydatków na IT można spodziewać się w 25%-30% mikro i małych firm. Redukcję wydatków na rzecz pracowników planuje 30%-35% właścicieli. Właściciele nie planują ograniczenia outsourcingu księgowości i podatków;
  • Część mikro i małych przedsiębiorców w okresie recesji chce skorzystać z leasingu urządzeń i maszyn, część chce finansować ze środków zewnętrznych bieżącą działalność operacyjną lub zakup środków trwałych.
zarządzanie i wydatki w firmie
źródło: Polskie Badania Czytelnictwa Spółka z o.o.

KONSUMPCJA INDYWIDUALNA

Z RAPORTU PBC WYNIKA:

1. Dochody osobiste mikro i małych przedsiębiorców są silnie zróżnicowane, występuje rozwarstwienie dochodów. 45% właścicieli ma wysokie dochody ponad 10 tys. netto, ale aż jedna trzecia osiąga miesięczny dochód poniżej 5 tys.

2. Na początku recesji właściciele mikro i małych firm byli bogatsi niż w 2018 r.;

3. Czytelnictwa prasy jest bardzo wysokie wśród właścicieli mikro i małych firm o dochodach osobistych powyżej 10 tys.

4. Mimo zbliżającej się recesji właściciele mikro i małych firm nie planowali ograniczenia prywatnych zakupów. Właściciele firm deklarują głębokie cięcia kosztów w swoich firmach, w tym kosztów wpływających na ograniczenie potencjału rozwojowego firmy przy wychodzeniu z recesji, ale sami nie planują ograniczenia prywatnej konsumpcji;

5. W ciągu przyszłych 12 miesięcy:

  • 46% badanych planuje wydać na wyjazdy turystyczne ponad 5 tys. zł;
  • 30 % deklaruje zakup wysokiej klasy elektroniki o wartości co najmniej 10 tys. za sztukę;
  • 46% zamierza kupić nowy komputer;
  • 23% badanych zamierza kupić zegarek luksusowej marki, który kosztuje co najmniej 3 tys. zł. za sztukę

6. W okresie recesji właściciele mikro i małych firm nie ograniczą liczby kupowanych luksusowych marek produktów:

  • 23% chce kupić zegarek luksusowej marki, który kosztuje 3 tys. zł. za sztukę;
  • 27% planuje zakup luksusowej marki skórzanej galanterii;

7. Prasa gwarantuje wysoki i efektywny zasięg w grupie mikro i małych przedsiębiorców, którzy kupują drogie produkty i usługi oraz wybierają luksusowe marki:

  • Co trzeci przedsiębiorca wydający w ciągu roku ponad 10 tys. na wyjazdy turystyczne czyta Gazetę Wyborczą, Newsweek, a 28% czyta National Geographic;
  • Wśród kupujących nowe samochody osobowe 33% czytelnictwo uzyskuje Gazeta Wyborcza, a osiem dzienników regionalnych ma aż 22% czytelnictwo w skali populacji kraju. Wśród magazynów największe czytelnictwo ma Tele Tydzień, który wskazało 28% grupy docelowej;
  • W grupach właścicieli kupujących luksusowe marki zegarków oraz biżuterii najwyższe czytelnictwo mają Twój Styl i Glamour (od 17% do 20%). Wysokie czytelnictwo w tych grupach uzyskują także pisma people, np.: Viva 22%-25%.
konsumpcja indywidualna
źródło: Polskie Badania Czytelnictwa Spółka z o.o.

UŻYTKOWANIE MEDIÓW

RAPORT DOWODZI:

  • W okresie pandemii, w stosunku do 2018 r., oglądalność telewizji wzrosła z 68% do 92%, a czytelnictwo prasy z 54% do 65%;
  • Na wiosnę 2020 r. co trzeci przedsiębiorca czyta prasę od 1 do 2 godzin dziennie, a co piąty ponad 3 godziny dziennie;
  • Czytelnictwo prasy, w najbardziej atrakcyjnych grupach przedsiębiorców – konsumentów, kupujących dobra premium i luksusowe, jest niemal takie samo jak poziom oglądalności TV. Różnice wahają się od 11 pkt. proc (kupujący popularne marki samochodów) do jedynie 3 pkt. (kupujący drogą elektronikę, podróże, luksusowe zegarki);
  • Wśród właścicieli mikro i małych firm zarabiających miesięcznie co najmniej 10 tys. zł oglądalność telewizji wynosi 71%, a czytelnictwo prasy 65%;
  • W okresie pandemii, w stosunku do 2018 r., wzrósł z 26% do 41% odsetek mikro i małych przedsiębiorców kupujących płatne dostępy do artykułów prasowych.
użytkowanie mediów
źródło: Polskie Badania Czytelnictwa Spółka z o.o.

SEGMENTACJA I KLASY SPOŁECZNE WŁAŚCICIELI

RAPORT DEFINIUJE SEGMENTY WŁAŚCICIELI NA PODSTAWIE CECH FIRM JAKIMI ZARZĄDZAJĄ ORAZ PRZEDSTAWIA SPOŁECZNĄ KLASYFIKACJE WŁAŚCICIELI NA PODSTAWIE KAPITAŁÓW EKONOMICZNEGO I KULTUROWEGO, JAKIM DYSPONUJĄ WŁAŚCICIELE. RAPORT DOWODZI:

1. Ze względu na roczny obrót firmy i wielkość zatrudnienia ich firmy, właścicieli można podzielić na cztery segmenty:

  • Właściciele firm zatrudniający 2-3 osoby o obrotach firmy do 2 mln euro (28% badanych);
  • Właściciele firm o takim samym obrocie zatrudniające od 4 do 9 osób (26% badanych);
  • Co piąty badany to właściciel firmy o zatrudnieniu od 10 do 49 osób, o obrocie nie przekraczającym 2 mln euro;
  • Właściciele firm o obrocie ponad 2 mln euro, niezależnie od wielkości zatrudnia (26% badanych).

2. Właściciele firm o obrocie ponad 2 mln euro znacznie różnią się od innych grup przedsiębiorców. Mają cechy przedstawicieli klasy wyższej, zarówno pod względem zamożności, jak i potencjału kulturowego.

3. Właściciele firm o obrocie ponad 2 mln euro są heavy userami prasy ( im większa firma, tym częściej jej właściciel jest heavu userem prasy).

4. Około 1/3 ogółu właścicieli deklaruje, że oglądała wczoraj telewizję ponad 3 godziny, a wśród właścicieli firm o obrotach ponad 2 mln euro odsetek deklaracji spada do 25%, co oznacza że w tej grupie czytelnictwo prasy i oglądanie TV mają miejsce porównywalnie często.

5. Im większa firma, tym jej właściciel częściej korzysta z prasy cyfrowej. Płatną prasę cyfrową, poprzez wykupiony dostęp, czyta 26% właścicieli najmniejszych 2-3 osobowych firm i aż 67% właścicieli firm o obrocie ponad 2 mln euro.

segmenty właścicieli firm
źródło: Polskie Badania Czytelnictwa Spółka z o.o.

PBC STWORZYŁO SPOŁECZNĄ KLASYFIKACJĘ WŁAŚCICIELI FIRM, WZORUJĄC SIĘ NA MIĘDZYNARODOWEJ KLASYFIKACJI SOCIAL GRADES. PBC WYODRĘBNIŁO 4 KATEGORIE WŁAŚCICIELI MIKRO I MAŁYCH FIRM, NADAJĄC IM OKREŚLENIA KLAS W SENSIE SOCJOLOGICZNYM. KLASY MAJĄ HIERARCHICZNY CHARAKTER POD WZGLĘDEM POZYCJI SPOŁECZNEJ I PRESTIŻU. KLASA WYŻSZA TO 17% WŁAŚCICIELI FIRM, KLASA ŚREDNIA WYŻSZA – 28% WŁAŚCICIELI, KLASA ŚREDNIA – 40% WŁAŚCICIELI ORAZ NIŻSZA KLASA OBEJMUJE 15% PRZEDSIĘBIORCÓW. RAPORT DOWODZI:

1. Czytanie prasy przez klasę wyższą ma głównie wymiar tożsamościowy, a nie utylitarny: To że czytam prasę i co czytam świadczy o mojej pozycji społecznej. Tak jak nie można wyobrazić sobie właściciela firmy z klasy wyższej, który nie ma na ręku zegarka luksusowej marki, tak nie można go sobie wyobrazić nie czytającego prasy.

2. Poziom edukacji jest dzisiaj ważnym czynnikiem decydującym o pozycji społecznej właścicieli firm. 14% członków klasy wyższej i 13% klasy średniej wyższej ukończyło studnia podyplomowe, doktoranckie lub uzyskało stopień naukowy. Aż 79% klasy wyższej nadal uczy się w szkole. 92% zdobywa dodatkowe kwalifikacje, uczestnicząc w szkoleniach lub kursach zawodowych.

3. Klasa wyższa i klasa średnia wyższa lubi czytać prasę drukowaną:

  • Czytelnictwo dzienników ogólnopolskich i tygodników opinii w tych grupach wynosi od dwudziestu kilku do trzydziestu kilku procent;
  • Interesującym i efektywnym medium dotarcia do wyższych klas przedsiębiorców są dzienniki regionalne;
  • Od 24% do 29% przedstawicieli klasy wyższej czyta pisma podróżnicze, komputerowe, motoryzacyjne lub z obszaru wiedzy;
  • Co czwarty reprezentant klasy wyższej czyta Glamour lub Twój Styl, dwa najczęściej czytane magazyny luksusowe.

4. Klasa wyższa i klasa średnia wyższa lubi czytać prasę cyfrową:

  • Czytelnictwo w ciągu miesiąca stron internetowych dzienników wynosi od 27% do 46% w klasie średniej wyższej oraz ponad 60% w klasie wyższej;
  • national-geographic.pl czyta 30% przedstawicieli klasy średniej wyższej i około 60% członków klasy wyższej.

5. Drogie dobra i luksusowe marki są kupowane głównie przez klasę wyższą.

6. Jedynie klasa wyższa planuje częściej (wzrost z 58% do 67%) podczas recesji, niż w okresie wzrostu, podjąć więcej niż 3 działania marketingowe w firmie. Pozostałe klasy społeczne zamierzają zredukować liczbę aktywności marketingowych w okresie recesji.

społeczna klasyfikacja firm
źródło: Polskie Badania Czytelnictwa Spółka z o.o.

Właściciele mikro i małych firm to jedna z najbardziej atrakcyjnych grup docelowych. Po pierwsze, dlatego że w jednej osobie mamy konsumenta prywatnego i głównego decydenta w niemal każdym obszarze w firmie, a więc decydenta dla zakupów firmowych. Po wtóre, badani przez nas właściciele to jeden z głównych filarów klasy średniej, a część z nich klasy wyższej. Badanie PBC pokazuje, że w tej docelowej prasa jest bardzo silnym medium, wręcz zasięgiem dorównującym telewizji. Im mikro i mali przedsiębiorcy są bardziej bogaci, im wyżej są ulokowani w strukturze społecznej, im bardziej aktywnymi są konsumentami, to równice między telewizją a prasą stają mniejsze. Nasz raport pokazuje, że prasa to medium atrakcyjne w dotarciu z reklama do grup up-marketowych.

Specjalnie dla BRIEF autor raportu Waldemar Izdebski, Prezes Polskich Badań Czytelnictwa

Cały raport do pobrania pod linkiem: https://www.pbc.pl/wp-content/uploads/2020/06/RAPORT-PBC_.pdf


Źródło: Informacja prasowa Polskie Badania Czytelnictwa Spółka z o.o.

Brief.pl - jedno z najważniejszych polskich mediów z obszaru marketingu, biznesu i nowych technologii. Wydawca Brief.pl, organizator Rankingu 50 Kreatywnych Ludzi w Biznesie.

BRIEF

Indeks nastrojów mikroprzedsiębiorców: optymizm na razie umiarkowany

Polscy mikroprzedsiębiorcy przejawiają rozważny optymizm związany z prowadzeniem działalności gospodarczej. Jest to konsekwencja przede wszystkim ich dobrej kondycji finansowej oraz przewidywanych wzrostów przychodów. Najmniejsi przedsiębiorcy odczuwają ogólną satysfakcję z prowadzenia własnego biznesu, ale negatywny wpływ na ich nastroje mają trudne warunki prowadzenia firmy stwarzane przez państwo – wynika z Indeksu mikroprzedsiębiorczości opracowanego przez firmę inFakt.

Czym jest Indeks inFakt?

Jest to wskaźnik opracowany na bazie odpowiedzi udzielonych  przez mikroprzedsiębiorców na pytania dotyczące łatwości prowadzenia własnego biznesu w Polsce, bieżącej i prognozowanej sytuacji finansowej mikroprzedsiębiorców oraz poziomu ich satysfakcji z prowadzonej działalności.

Indeks może przyjmować wartości od -100 pkt. do 100 pkt., przy czym -100 pkt. oznacza skrajny pesymizm, 0 pkt. równowagę optymizmu i pesymizmu, zaś 100 pkt. skrajny optymizm.

Mikroprzedsiębiorca czerpie satysfakcję z biznesu, ale nie z postawy państwa.

Według badania przeprowadzonego w marcu 2018 roku wartość Indeksu określającego nastroje polskich mikroprzedsiębiorców wyniosła 3,2 punktu.

Wynik Indeksu wskazuje na lekki optymizm panujący wśród mikroprzedsiębiorców. Kondycja finansowa  mikrofirm jest lepsza niż rok wcześniej, dodatkowo spodziewana jest jeszcze większa poprawa do końca 2018 roku. Mikroprzedsiębiorcy odczuwają ogólną satysfakcję z prowadzenia własnej firmy. W Indeksie ta zmienna przyjmuje najwyższą wartość. Pomimo tego widać wyraźnie, że łatwość prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce została oceniona nisko.

 

 Andrzej Sadowski, prezydent Centrum im. Adama Smitha, członek Narodowej Rady Rozwoju przy Prezydencie RP

Statystycznie sektor małych i średnich firm wytwarza prawie 70% PKB w naszym kraju. Większą z tego część  tworzą mikroprzedsiębiorcy.

 Są to zaradni życiowo optymiści. Satysfakcja z własnej firmy przeważa u nich nad rosnącymi cały czas administracyjnymi utrudnieniami i kosztami prowadzenia działalności.

Indeks inFakt wychwytuje zarówno tę pozytywną postawę mikroprzedsiębiorców, jak i nieustające ich postulaty o niższe podatki i prostsze przepisy. Można by je potraktować jak zwykłe roszczenia grupy zawodowej, gdyby nie to, że mikroprzedsiębiorcy w sąsiednich krajach mają lepszą sytuację podatkową i prawną. W Wielkiej Brytanii mikroprzedsiębiorca w ciągu całego roku płaci ZUS-u tyle, ile w Polsce tylko w jednym miesiącu. Polscy „mikro” to wiedzą i widzą, dlatego od lat postulują redukcję podatku, jakim jest składka ZUS oraz innych ciężarów biurokratycznych i podatkowych.

Połowa mikroprzedsiębiorców w Indeksie inFakt odczuwa pogorszenie warunków prowadzenia swojej działalności. Nie jest to tylko opinia, ale ostrzeżenie dla władz. Mikroprzedsiębiorcy potrzebują zmiany i oddadzą swoje głosy temu, kto je wiarygodnie przedstawi.

Mikroprzedsiębiorcy spodziewają się polepszenia swojej sytuacji finansowej w bieżącym roku. Jest to uzasadnione, bowiem wstępny szacunek wzrostu PKB za I kwartał 2018 roku to według Głównego Urzędu Statystycznego 5,2% rok do roku. Jest to rekordowy wskaźnik na przestrzeni ostatnich latZ drugiej strony częste zmiany w prawie, brak jednolitych interpretacji podatkowych i wysokie daniny na rzecz państwa sprawiają, że mikroprzedsiębiorcy oceniają prowadzenie biznesu w Polsce jako trudne – komentuje Wiktor Sarota, prezes firmy inFakt.

Czego oczekują przedsiębiorcy?

Kluczowe znaczenie dla obniżenia wartości Indeksu InFakt ma trudność prowadzenia biznesu w Polsce. Mikroprzedsiębiorcy nie skupiają się jednak wyłącznie na wysokości podatków i składek, chociaż jest to dla nich najważniejszy obszar, w którym chcieliby wsparcia ze strony państwa. Z przeprowadzonego przez inFakt „Badania Polskiej Mikroprzedsiębiorczości” wynika, że mikroprzedsiębiorcy oczekują także uproszczenia przepisów o VAT (48%), łatwiejszego załatwiania spraw przez ePUAP (24%), likwidacji obowiązku składania JPK_VAT (20%) oraz ograniczenia liczby kontroli (17%).

Konstytucja dla biznesu ułatwi działalność?

Niemal połowa mikroprzedsiębiorców jest zdania, że w ostatnich latach warunki do prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce uległy pogorszeniu (w tym prawie 16% wskazuje na zdecydowane pogorszenie). Jedynie 20% dostrzega poprawę w tym zakresie (zdecydowaną poprawę raportuje niecałe 2%).

Szansą dla wielu osób, które rozważają założenie swojej działalności, może być Konstytucja dla Biznesu. Pakiet ustaw wszedł w życie 30 kwietnia. Wśród nich na uwagę zasługuje możliwość uzyskania ulgi w składkach na ubezpieczenia społeczne dla osób otwierających własny biznes.

Bez wątpienia potrzebny jest impuls, który byłby w stanie pobudzić bogate pokłady przedsiębiorczości, drzemiące w naszym społeczeństwie. Tymczasem to właśnie zbyt wysokie składki ZUS i zbyt wysokie podatki są wskazywane przez przedsiębiorców jako największe obciążenia biznesu. Zwłaszcza na początku działalności każda ulga może być istotna – mówi Magda Sławińska-Rzemek, doradca podatkowy w inFakt, firmie oferującej nowoczesne rozwiązania księgowe. – O ile proponowane zmiany idą w dobrą stronę, to jednak nie są pozbawione pewnych konsekwencji. Na przykład w trakcie obowiązywania ulgi na konto emerytalne przedsiębiorcy nie będą spływać żadne składki, czy też będzie on musiał w tym czasie dłużej czekać na wypłacenie zasiłku chorobowego – wskazuje ekspertka.

Polacy są przedsiębiorczy i chcą zakładać własny biznes. Według GUS w 2016 roku w kraju działało ponad 2 miliony mikroprzedsiębiorstw, w których pracowało ponad 4 miliony osób.

To, czego potrzebują przedsiębiorcy, to przyjazne środowisko, czyli proste i stabilne prawo  oraz system podatkowy. Zwracają na to uwagę m.in. eksperci Związku Przedsiębiorców i Pracodawców, którzy w raporcie „Warunki prowadzenia firm w Polsce 2017” wskazują, że bez spełnienia tych warunków Polska w pełni nie wykorzysta potencjału swojego wzrostu gospodarczego. Obrazuje to również ranking Index of Economical Freedom fundacji Heritage, w którym nasz kraj zajmuje 45 miejsce.

Metodologia badania

W celu pozyskania informacji do Indeksu, w dniach 15–28 marca 2018 r., przeprowadzono badanie ankietowe wśród mikroprzedsiębiorców. Badanie zrealizowała agencja ARC Rynek i Opinia metodą CAWI (Computer-assisted web interviewing) na reprezentatywnej grupie 1018 mikrofirm (osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą oraz spółki zatrudniające do 9 osób). Udzielając odpowiedzi na pytania będące komponentami Indeksu, respondenci w swoich ocenach posługiwali się skalą pięciostopniową. Poszczególnym wariantom odpowiedzi przypisane zostały odpowiednie wagi – waga 1,0 dla wariantu bardzo pozytywnego, waga 0,5 dla wariantu umiarkowanie pozytywnego, waga 0 dla wariantu neutralnego, waga -0,5 dla wariantu umiarkowanie negatywnego oraz waga -1,0 dla wariantu bardzo negatywnego). Dla pytań tych obliczano następnie statystyki bilansowe (salda).

Brief.pl - jedno z najważniejszych polskich mediów z obszaru marketingu, biznesu i nowych technologii. Wydawca Brief.pl, organizator Rankingu 50 Kreatywnych Ludzi w Biznesie.

BRIEF