Tag: obowiązek zgłoszenia wypadku

Odpowiedzialność karną ponosi również pracodawca, który wbrew obowiązkowi nie zawiadamia o wypadku przy pracy. Przestępstwo to można popełnić tylko przez zaniechanie i ma ono charakter formalny. Jest ono również indywidualne i może zostać popełnione tylko umyślnie, zarówno w zamiarze bezpośrednim, jak i ewentualnym. Karą jest grzywna do 180 stawek dziennych albo kara ograniczenia wolności.

Co podlega ochronie prawnej

Przedmiotem ochrony jest prawo pracownika do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, do otrzymywania należnych świadczeń oraz prawo do informacji o wypadkach. Pracodawca ma obowiązek zapewnić takie warunki pracy, aby nigdy żaden pracownik nie był narażony na niebezpieczeństwo wypadku przy pracy, a jeżeli już do tego wypadku dojdzie, to osoba odpowiedzialna ma obowiązek zawiadomić okręgowego inspektora pracy i prokuratora o śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym wypadku przy pracy oraz o każdym wypadku przy pracy, który takie skutki wywołał.

Wypadek przy pracy

Co to jest wypadek przy pracy? To zdarzenie nagłe, wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć pracownika lub pracowników, które powstało podczas lub w związku z wykonywaną pracą. Wykonywana praca to wypełnianie zwykłych czynności lub poleceń przełożonych, wykonywanie czynności na rzecz pracodawcy nawet i bez polecenia, a także zdarzenia, które mają miejsce podczas pozostawania przez pracownika do dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem, do którego pracownik udaje się w celu wykonywania swoich obowiązków wynikających ze stosunku pracy.

Wypadek śmiertelny, ciężki, zbiorowy

Jeżeli w wyniku wypadku przy pracy nastąpiła śmierć pracownika w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy, to mamy do czynienia z wypadkiem śmiertelnym. Wypadek ciężki to taki, w wyniku którego nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała, takie jak utrata wzroku, słuchu, mowy zdolności rozrodczej, inne uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia, które naruszają podstawowe funkcje organizmu, jak również nieuleczalna choroba, choroba zagrażająca życiu, trwała choroba psychiczna i wreszcie całkowita lub częściowa niezdolność do pracy w zawodzie albo trwałe, istotne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała. Natomiast wypadek zbiorowy to taki, któremu uległy co najmniej dwie osoby.

Co podlega karze

Pracodawca ponosi odpowiedzialność karną wtedy, gdy nie zawiadomi o wypadku w ogóle, a także wtedy, gdy nie zawiadomi w terminie. Jaki jest termin zgłoszenia? Niezwłocznie, czyli bez nieuzasadnionej zwłoki. To znaczy? Możliwie jak najwcześniej. Najwcześniej w odniesieniu do czego? Ano właśnie: zgodnie z art. 234 § 1 Kodeksu pracy, pracodawca ma obowiązek w razie wypadku podjąć działania eliminujące lub ograniczające powstawanie dalszych zagrożeń dla pracowników, a także udzielić pomocy osobom już poszkodowanym. Oznacza to, że pracodawca najpierw chroni zdrowie i życie pracowników, a dopiero w następnej kolejności dokonuje ustaleń w zakresie okoliczności i przyczyn wypadku. Przepis precyzuje również, że pracodawca ma zastosować odpowiednie środki w celu zapobieżenia takim wypadkom na przyszłość, czyli wyciągnąć wnioski.

Pracodawca zatem, dokonując zawiadomienia „niezwłocznie” powinien to zrobić już na początku opisanego postępowania powypadkowego, to znaczy równolegle do likwidacji zagrożenia i udzielania pomocy poszkodowanym. Ponadto, w momencie zawiadomienia o wypadku przy pracy pracodawca jest obowiązany dokonać wstępnej kwalifikacji prawnej zdarzenia, to znaczy określić, czy wypadek jest śmiertelny, ciężki, indywidualny czy zbiorowy.

Pracodawca ma obowiązek zawiadomienia zarówno prokuratora, jak i okręgowego inspektora pracy, a więc podlega odpowiedzialności karnej wtedy, gdy nie zawiadomi żadnego z wymienionych organów, albo tylko jednego z nich – zamiast obydwu.

Karze podlega również zaniechanie obowiązku sporządzenia i przedstawienia wymaganej dokumentacji powypadkowej.

Kiedy wykroczenie

Jeżeli czyn został popełniony nieumyślnie, pracodawca odpowiada za popełnienie wykroczenia na podstawie art. 283 § 1 i 2 pkt. 6 Kodeksu pracy:

Kto odpowiada

Odpowiedzialność ponosi jedynie ta osoba, na której ciąży obowiązek zawiadomienia odpowiednich organów, a nie pracownik, który uległ wypadkowi czy inni pracownicy, którzy są świadkami tego zdarzenia lub dowiedzieli się o nim. Jeżeli poszkodowany jest w stanie, to powinien zawiadomić swojego przełożonego o tym, że uległ wypadkowi, a jeżeli nie może tego zrobić, to powinni to zrobić jego koledzy z pracy, którzy to zauważyli. Jednak obowiązek zawiadomienia prokuratora i okręgowego inspektora pracy oraz sporządzenia i przedstawienia odpowiedniej dokumentacji z wypadku zawsze spoczywa na pracodawcy.

Zespół powypadkowy

Dokumentację powypadkową sporządza powołany przez pracodawcę zespół powypadkowy, w którego skład wchodzi pracownik BHP i Społeczny Inspektor Pracy. Zespół ma obowiązek sporządzić w terminie 14 dni od dnia wypadku protokół powypadkowy, który musi zawierać wszystkie informacje określone w obowiązujących przepisach. Protokół musi zatem zostać sporządzony, także karta wypadku, rejestr zawierający imię i nazwisko poszkodowanego pracownika, datę i miejsce wypadku, dokładny opis skutków wypadku, a także datę sporządzenia protokołu wypadku.

Do obowiązków zespołu powypadkowego należy również przedstawienie sporządzonej dokumentacji wraz z zebranymi dowodami w sprawie poszkodowanemu pracownikowi lub jego rodzinie, gdy pracownik zmarł, a także doręczenie protokołów powypadkowych właściwemu inspektorowi pracy w przypadku, gdy miał miejsce wypadek śmiertelny, ciężki lub zbiorowy. Dokumenty powypadkowe muszą również zostać przedstawione na żądanie Sądu lub prokuratury.

Jeszcze większa odpowiedzialność

Należy pamiętać, że zgłoszenie nieprawdziwych danych dotyczących wypadku przy pracy lub choroby zawodowej powoduje dodatkową odpowiedzialność karną na podstawie art. 271 § 1 Kodeksu karnego za poświadczanie nieprawdy, który brzmi następująco: