Miasto 15-minutowe oraz model piasty i szprych – nowoczesne koncepcje urbanistyczne i biznesowe poprawiające jakość życia i pracy w mieście [RAPORT]
Nowy raport „15‑minutowa droga do pracy” opublikowany przez IWG przedstawia inteligentne przejście do bardziej zdecentralizowanej struktury biurowej. Dzięki temu już wkrótce długie dojazdy do pracy staną się przeszłością.
Pandemia Covid-19 pokazała, że tradycyjna siedziba firmy, w której codziennie gromadzą się pracownicy, nie jest niezbędna dla produktywności i że znacznie więcej zadań można wykonywać zdalnie.
W ciągu ostatniego 1,5 roku doświadczenia większości firm i pracowników pokazują, że zalety i pozytywne efekty hybrydowego modelu pracy są bezsprzeczne. Jest on lepszy dla ludzi, którzy poprawiają zdrowe proporcję między życiem zawodowym a prywatnym i pracują bardziej produktywnie. Jest również lepszy dla naszej planety, ponieważ obniża emisję dwutlenku węgla nawet o 2,56 mln ton każdego roku, dzięki mniejszej liczbie dojazdów do pracy i wykorzystaniu podmiejskich przestrzeni biurowych. Wreszcie model ten jest korzystny dla kondycji finansowej firm poprzez możliwości zaoszczędzenia nawet 11 000 dolarów rocznie na jednym pracowniku oraz szansie na przyciągnięcie i utrzymanie najlepszych talentów.
W USA badanie Instytutu Gallupa1 wykazało, że w czasie pandemii podwoiła się liczba osób pracujących zdalnie, a jeden na czterech pracowników pracuje całkowicie z domu. Również w Polsce badanie przeprowadzone przez Pracodawców RP2 wykazało, że z prawie 40% osób, które przed pandemią w ogóle nie pracowały z domu, tylko około jedna czwarta utrzymała ten nawyk w czasie pandemii, a tylko połowa z nich deklaruje, że po pandemii będzie pracować z siedziby firmy. W rezultacie wiele firm uznało, że nadszedł czas, aby zmienić schemat pracy, wprowadzając model „piasty i szprych”, w którym firmy zmniejszają centralne siedziby i otwierają regionalne bazy bliżej domów pracowników. Model ten jest jednym z kluczowych elementów doskonale wpisujących się w szerszy paradygmat „15-minutowego miasta”, dokładnie opisany w raporcie opublikowanym niedawno przez IWG.
Właśnie wtedy, gdy wydawało się, że małe miasta i miasteczka umierają, COVID-19 pomógł je uratować. Realizacja 15‑minutowej drogi do pracy będzie jedną z najbardziej znaczących i długotrwałych pozostałości po pandemii. Pogrążone wcześniej w letargu miasta‑sypialnie staną się tętniącymi życiem ośrodkami pracy i życia społecznego.
Mark Dixon, założyciel i dyrektor generalny firmy IWG
Czym jest Miasto 15-minutowe?
15-minutowe miasto to koncepcja urbanistyczna, której pomysłodawcą jest francuski naukowiec Carlos Moreno. Idea polega na tym, że miejsce pracy, sklepy, rozrywka, edukacja i opieka zdrowotna powinny być dostępne w odległości 15-minutowej drogi od miejsca zamieszkania – pieszo lub rowerem.
Oznacza to, że miasto jest zdecentralizowane: staje się konglomeratem wiosek, z których każda ma własne, wolne od samochodów tereny zielone, domy, przestrzenie o zróżnicowanym przeznaczeniu i elastyczne miejsca pracy.
Wraz ze zbliżającym się końcem długich dojazdów do pracy, częściowo dzięki skutkom Covid-19 i przyspieszeniu trendu pracy hybrydowej, miasta-sypialnie, które wcześniej pustoszały w ciągu dnia, staną się tętniącymi życiem społecznościami. To z kolei przyniesie korzyści dla środowiska, ponieważ zmniejszy się emisja dwutlenku węgla.
Koncepcja 15-minutowego miasta jest również znana i brana pod uwagę przez architektów w Polsce.
Głównym celem dla projektantów miast jest takie przemodelowanie miejskiej infrastruktury, by skupić się na sprawnym funkcjonowaniu lokalnych społeczności, które zapewnią mieszkańcom dostęp do podstawowych usług i produktów. Dzięki temu mieszkańcy załatwią najpilniejsze potrzeby w bezpośrednim sąsiedztwie domów, będą mogli szybciej się przemieszczać, ograniczeniu ulegnie też emisja spalin i hałasu – zyskamy czas i czystsze powietrze. Coraz wyraźniej do głosu dochodzi idea „15-minutowego miasta”, w którym wszystko, co niezbędne do codziennego funkcjonowania ma się znajdować w dystansie 15 minut od domu/pracy. Z zainteresowaniem czekamy na moment, kiedy propozycje tego rodzaju działań będą wdrażane i będziemy mieli okazję przekonać się, jak ta idea działa w praktyce.
Mirosław Nizio, właściciel pracowni architektonicznej Nizio Design International
W jaki sposób elastyczne biura wpisują się w tę koncepcję?
Elastyczne miejsca pracy odgrywają ważną rolę w rzeczywistym rozwoju koncepcji miast 15-minutowych. W miarę jak praca hybrydowa staje się nową normą, model „piasty i szprych” – który umożliwia zatrudnionym stały dostęp do siedziby firmy, jak również opcję pracy w przestrzeni elastycznej bliżej domu – może sprawić, że 15-minutowy dojazd do pracy stanie się realną możliwością dla ogromnej liczby pracowników.
Niektóre duże korporacje już zaczęły intensywnie inwestować w elastyczne miejsca pracy. Gigant technologiczny NTT i bank Standard Chartered podpisały niedawno przełomowe umowy, dzięki którym tysiące pracowników uzyskają dostęp do globalnej sieci centrów IWG. NTT opracowuje nawet aplikację, dzięki której pracownicy będą wiedzieli, które z pobliskich biur są aktualnie wykorzystywane przez ich kolegów.
Jak utrzymać zdrową równowagę między życiem zawodowym a prywatnym?
Podejście „piasty i szprych” jest nie tylko korzystne dla wyniku finansowego firmy, ale udowodniono również, że elastyczny czas pracy zwiększa wydajność, zyskowność i równowagę pomiędzy życiem zawodowym a prywatnym pracowników. W raporcie Hays3 dotyczącym rynku pracy, jedna trzecia osób w Polsce wskazała na elastyczny czas pracy i dojazdy do pracy jako najważniejsze elementy, które powinny ulec zmianie, aby poprawić równowagę pomiędzy życiem zawodowym a prywatnym.
Firmom model „piasty i szprych” ułatwia dystrybucję zasobów pracowniczych. Zmniejsza zobowiązania związane z nieruchomościami stałymi, a jednocześnie umożliwia pracownikom pracę w nowoczesnym, profesjonalnym i dobrze wyposażonym środowisku, przy jednoczesnym zapewnieniu niezliczonych korzyści, jakie oferuje skrócenie czasu dojazdu do pracy, np. więcej czasu z rodziną lub przeznaczonego na projekty dodatkowe. Jeśli chodzi o odpowiedzialność firmy za środowisko naturalne, ograniczanie powierzchni siedzib głównych zmniejszy również ślad węglowy danego przedsiębiorstwa, redukując energię zużywaną przez urządzenia, klimatyzację i ogrzewanie, nie wspominając o emisji spalin podczas dojazdów pracowników, co pozwoli spełniać coraz bardziej rygorystyczne wymogi związane z ekologią.
Dlaczego warto zainwestować w lokalne biura elastyczne w warunkach post-pandemicznych?
IWG, właściciel takich marek jak Regus i Spaces odnotował również wzrost popytu na nowe „umowy klastra franczyzowego” ze strony obecnych i potencjalnych partnerów. Umowy te są dostępne we współpracy z IWG na całym świecie i umożliwiają partnerom franczyzowym otwieranie wielu centrów elastycznych przestrzeni biurowych w określonych obszarach.
Partner franczyzowy James Wright z WG1 Offices Ltd. planuje otworzyć pięć nowych biur typu flex w ciągu najbliższych czterech lat w mieszkalnych dzielnicach Londynu, w tym w King’s Cross, Hoxton i Bethnal Green. Jego zdaniem mieszanka nieruchomości mieszkaniowych i komercyjnych sprawia, że te obszary miasta szczególnie nadają się na obiekty biurowe typu „szprychy”, z których pracownicy będą prawdopodobnie korzystać jako alternatywy dla domu. Podobne możliwości dają obszary o wysokiej gęstości zaludnienia poza centrami polskich miast, takie jak Piaseczno, Pruszków i Marki na obrzeżach Warszawy czy Swarzędz i Przeźmierowo w okolicach Poznania.
Wright wyjaśnia, że istnieje realne zapotrzebowanie na miejsca coworkingowe w tych gęsto zaludnionych obszarach, gdzie przestrzeń jest na wagę złota, a ludzie częściej mieszkają w mieszkaniach niż w domach.
Praca z domu w takich lokalizacjach niekoniecznie jest najłatwiejsza. Ludzie mieszkający tutaj, dzięki takim przestrzeniom, prawdopodobnie szybciej wrócą do pracy w biurze, niż mogliby to zrobić, gdyby mieli jeździć do oddalonej siedziby głównej firmy.
James Wright, WG1 Offices Ltd
Partnerstwa franczyzowe pomiędzy IWG a lokalnymi partnerami może pomóc utorować drogę do szybszego pojawienia się 15-minutowych miast, również w Polsce.
Więcej informacji o miastach 15-minutowych oraz modelu “piasty i szprych” można przeczytać w załączonym do tej informacji raporcie IWG.
1 https://news.gallup.com/poll/318173/remote-workdays-doubled-during-pandemic.aspx
2 https://pracodawcyrp.pl/upload/files/2021/03/praca-zdalna-2-0-rekomendacje-i-ekspertyzy.pdf
3 https://www.hays.pl/documents/63327/2210536/Hays_Raport_placowy_2020.pdf
Źródło: International Workplace Group
Brief.pl - jedno z najważniejszych polskich mediów z obszaru marketingu, biznesu i nowych technologii. Wydawca Brief.pl, organizator Rankingu 50 Kreatywnych Ludzi w Biznesie.