Oszustwa na kryptowalutach: jak się przed nimi uchronić?

Sposoby oszustw kryptowalutowych

Jedną z najczęstszych metod jest wzbudzenie w ofierze zaufania w celu wyłudzenia środków.
Skamer kontaktuje się z ofiarą kusząc ją obietnicami szybkiego i łatwego pomnożenia
posiadanych środków po przelaniu ich na wskazany przez niego adres. Oszuści w rozmowie
podają się na przykład za doradców finansowych specjalizujących się w obrocie
kryptowalutą. Zachęcają ofiary do powierzenia im swoich wirtualnych środków obiecując
trafne inwestycje. Jeśli osoba wcześniej korzystała już z jakiejś giełdy bywa, że nawiązują do
tego faktu, aby wzbudzić jeszcze większe zaufanie. Zdarza się, że w rozmowie informują o
konieczności weryfikacji środków przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF), co ma
uwiarygodnić zgodność ich działań z prawem.

Czasami oszuści bywają bardziej przebiegli i najpierw przeprowadzają ‘research’ dotyczący
potencjalnej ofiary celem poznania jej zainteresowań lub danych osobowych jej znajomych.
W rozmowie nawiązują na przykład do znajomego, który rzekomo również korzystał z ich
usług. Jak wskazują powyższe przykłady metoda działania może być różna, jednak zawsze
polega na wzbudzeniu zaufania u potencjalnej ofiary, celem przekonania jej do przesłania
środków na konto oszusta, które już nigdy nie wracają do ofiary.

Kolejna skuteczna metoda bazuje na najsłabszym ogniwie ochrony sieci komputerowej –
błędach użytkownika. Polega ona na podszywaniu się pod faktycznie istniejące strony
internetowe na przykład giełd kryptowalutowych – najczęściej chodzi o te najpopularniejsze.
Sukces tej metodzie gwarantuje fakt, iż przygotowane przez oszustów strony internetowe,
swym wyglądem są łudząco podobne do ich rzeczywistych odpowiedników. Zazwyczaj
odpowiadają one oryginalnym stronom kolorystyką, czcionką czy logotypami, zaś jedyna
różnica sprowadza się do minimalnej zmiany w adresie strony internetowej. Dlatego tak
ważnym jest aby dokładnie sprawdzać adresy stron, zwracać uwagę, czy w nazwie nie ma
literówki i czy domena jest poprawna.

Ostatnim zagrożeniem, które opiszemy, jest wejście przez oszusta w posiadanie klucza
prywatnego. Warto w tym miejscu wyjaśnić czym jest klucz prywatny. To zabezpieczenie
służące do podpisywania oraz zatwierdzania transakcji w sieci blockchain. Jest on swego
rodzaju hasłem, po wprowadzeniu którego uzyskujemy dostęp do zgromadzonej na koncie
kryptowaluty. Osoba, która wejdzie w posiadanie klucza prywatnego, może dysponować

wszelkimi środkami znajdującymi się na danym koncie kryptowalutowym. Klucz można więc
porównać do kodu do sejfu, w którym zgromadzone mamy pokaźne oszczędności. Stąd
istotne jest, aby przechowywać go w maksymalnie bezpiecznym miejscu oraz nigdy nie
ujawniać osobom trzecim. Oszuści mogą uzyskać ten klucz na przykład poprzez bezprawne
pozyskanie dostępu do komputera/skrzynki pocztowej, na której ktoś ten klucz prywatny
przechowuje. Bywa, że osoby ujawniają go same, nie mając świadomości, że nie powinny
tego robić, ponieważ umożliwi on oszustowi dowolne dysponowanie jego środkami. Powyżej
opisane sposoby działania kryptooszustów, to tylko niektóre – najbardziej popularne – z
jakimi posiadacze kryptowalut w ostatnim czasie mogą się zetknąć na rynku kryptowalut.

Jak uchronić się przed kradzieżą?

Najważniejsza jest edukacja – warto zapoznać się choć z podstawowi zasadami związanymi z
nabywaniem oraz obrotem kryptowalutami. Zdecydowana większość oszustów korzysta na
niewiedzy swoich ofiar. Aktualnie dostępnych jest coraz więcej materiałów na temat
kryptowalut, między innymi warto zapoznać się z publikowanymi przez KNF stanowiskami
oraz komunikatami w tym zakresie.

Należy również mieć świadomość, że podstawową i najważniejszą kwestią jest ochrona
klucza prywatnego. Posiadanie klucza prywatnego umożliwia bowiem dowolne
dysponowanie zgromadzoną kryptowalutą. Dlatego też nie wolno nigdy udostępniać go
osobom trzecim, zaś przechowywać należy go w bezpiecznym miejscu, do którego nikt
niepowołany nie ma dostępu. Powinno się wystrzegać zapisywania klucza prywatnego na
komputerze, telefonie, czy innych urządzeniach, które mogą stać się przedmiotem kradzieży
lub mogą być dostępne dla innych osób. Jednym z najbezpieczniejszych rozwiązań wydaje się
przechowywanie klucza prywatnego na zwykłej kartce papieru i ukrycie jej w miejscu, do
którego osoby trzecie nie mają dostępu. Zawsze należy zwracać uwagę gdzie wysyłamy
środki albowiem dokonanego przelewu kryptowaluty nie można cofnąć, zaś odbiorca nie jest
identyfikowany imieniem i nazwiskiem, jak w przypadku przelewu środków pieniężnych.
Istotne jest również zachowanie zdrowego rozsądku oraz nie podejmowanie pochopnych
działań. Często bywa, że oszuści kontaktując się nalegają na szybkie podjęcie decyzji. To już
powinno wzbudzić naszą czujność.

Ponadto, warto posiadać kopię portfela kryptowalutowego, którą należy przechowywać w
bezpiecznym miejscu, tak by w przypadku uszkodzenia, zniszczenia bądź kradzieży portfela,
mieć możliwość skorzystania z jego kopii zapasowej.

Co w przypadku gdy środki zostaną skradzione?

W przypadku gdy nie zastosujemy środków ostrożności i padniemy ofiarą oszustwa należy
niezwłocznie złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa w najbliższej jednostce
Policji, opisując dokładnie okoliczności, w jakich środki zostały wyprowadzone z konta.
Niezwykle istotny w tej sytuacji jest czas, gdyż wyprowadzone środki mogą zostać przez

oszustów skierowane do tzw. „mikserów”, które skutecznie uniemożliwiają ustalenie źródła,
do którego trafia dana kryptowaluta.

Autorzy:

Monika Antosik-Bandurska i Adam Wawrzeńczyk, kancelaria Graś i Wspólnicy