CHCIWOŚĆ

CHCIWOŚĆ OPISUJE NIENASYCONE PRAGNIENIE WIĘCEJ. Toksyczne formy chciwości działają na szkodę osób trzecich lub ogółu społeczeństwa - czy to skorumpowanych polityków i despotów, którzy wzbogacają się osobiście, czy też nienasyconych bankierów inwestycyjnych, którzy doprowadzają do upadku całe instytucje kredytowe: Osobista chciwość jest główną zmienną wyjaśniającą te zachowania. Ale skąd bierze się sama chciwość, co sprawia, że ludzie pragną więcej i dlaczego chciwość jest tak nienasycona?

Dlaczego nas napędza, ale może też zniszczyć? Dlaczego każdy jest do pewnego stopnia chciwy? Dlaczego chciwość również potrzebuje odpowiednich warunków, aby być faworyzowana – i jak można się przed nią chronić. W tym skromnym artykule chciałbym pokazać szerokie spektrum chciwości, w tym jej ambiwalencję. OD CIEKAWOŚCI LUB PRAGNIENIA WIEDZY PO ŻĄDZĘ WŁADZY I CHCIWOŚĆ, choć mają one zupełnie inną naturę.

 

W słynnym przemówieniu „Chciwość jest dobra” w filmie „Wall Street” Michael Douglas jako makler giełdowy Gordon Gekko mówi: „CHCIWOŚĆ – WE WSZYSTKICH JEJ FORMACH – CHCIWOŚĆ ŻYCIA, PIENIĄDZA, MIŁOŚCI, WIEDZY, UKSZTAŁTOWAŁA ROZWÓJ LUDZKOŚCI”. Czy zatem chciwość jest również motorem postępu? Podpisałbym się pod stwierdzeniem Gordona Gekko. Chciwość może być siłą napędową pozytywnego rozwoju społeczeństwa. Pewna doza chciwości jest dobra, ale kiedy popada ona w przesadę? Kiedy odbywa się to kosztem innych lub kiedy innym dzieje się krzywda?”

 

Dążenie do więcej nie jest naganne ani indywidualnie, ani w społeczeństwie jako całości, ale raczej napędza motywację do osiągnięć. Jednak chciwość i zachłanność lub łakomstwo i mściwość są negatywne – i nie bez powodu słowa te wyraźnie odnoszą się do uzależnienia oraz jego przyczyn i skutków. Chciwość to zaciekłe i nadmierne pragnienie posiadania i spełniania własnych pragnień, a czasami wszystkie środki wydają się właściwe, aby zaspokoić to pragnienie. CHCIWOŚĆ JEST PRZECIWIEŃSTWEM WYSTARCZALNOŚCI. ISTNIEJE OCZYWIŚCIE WIELE INNYCH DEFINICJI. ALE PODOBA MI SIĘ TA DEFINICJA, ŻE JEST PRZECIWIEŃSTWEM WYSTARCZALNOŚCI. PONIEWAŻ WYSTARCZALNOŚĆ JEST CZYMŚ, CO MOŻEMY SAMI OKREŚLIĆ.

 

Weźmy na przykład uchylanie się od płacenia podatków i morale podatkowe obywateli. Nie ma czegoś takiego jak typowy oszust podatkowy. Według badań, osoby starsze są jednak bardziej uczciwe niż osoby młodsze, a kobiety są nieco bardziej uczciwe niż mężczyźni. Jednak ci, którzy mają więcej możliwości oszczędzania podatków w sposób graniczny, również częściej z nich korzystają. CHCIWOŚĆ POTRZEBUJE ZATEM RÓWNIEŻ ODPOWIEDNIEGO ŚRODOWISKA, W KTÓRYM MOŻE SIĘ UGRUNTOWAĆ. Nawet wśród wysoko opłacanych sportowców, polityków, menedżerów i przedsiębiorców jest wielu, którzy chcą zarobić jeszcze więcej pieniędzy poprzez uchylanie się od płacenia podatków i nieuczciwe transakcje.

 

Jeśli jednak zostaną zdemaskowani, tracą nie tylko pieniądze, ale także reputację, a czasem nawet wolność. Dlaczego nawet osoby o ponadprzeciętnych dochodach ryzykują, że zostaną skrzywdzone przez uchylanie się od płacenia podatków lub korupcję? GŁÓWNYMI CZYNNIKAMI SĄ ILUZJA KONTROLI, POCZUCIE POSIADANIA RZECZY POD KONTROLĄ, OPINIA O BYCIU PONADPRZECIĘTNYM I POCZUCIE BYCIA NIETYKALNYM. NADMIERNY NARCYZM I POCZUCIE, ŻE MA SIĘ PRAWO DO WIĘCEJ, MOGĄ RÓWNIEŻ LEŻEĆ U PODSTAW CHCIWEGO ZACHOWANIA. Pokusy związane z sytuacją, oferty aż do korupcji, porównywanie się z innymi i wynikająca z tego zazdrość i chciwość, niedocenianie prawdopodobieństwa odkrycia i iluzja możliwości kontrolowania wydarzeń, aż po poczucie bycia nietykalnym na wysokim stanowisku, mogą prowadzić do zachowań, które nie tylko wyrażają chciwość, ale są po prostu nielegalne.

 

Chciwi ludzie są mniej ostrożni wobec negatywnych bodźców. Ci, którzy przywiązują dużą wagę do posiadania, szybciej ulegają uwodzicielskiej sile pieniądza. Pieniądze dają nie tylko poczucie bezpieczeństwa materialnego, ale także uznanie społeczne, władzę, a nawet erotyczną charyzmę. Tam, gdzie jest wystarczająco dużo, nie ma chciwości, natychmiast znika. Zasadniczo chodzi o podjęcie decyzji, TERAZ przestanę – czekolada i torba chipsów są tylko reprezentatywne dla wielu innych rzeczy. MY, LUDZIE, JESTEŚMY CHCIWI, PONIEWAŻ MOŻEMY BYĆ. PONIEWAŻ CAŁA NASZA RZECZYWISTOŚĆ ZOSTAŁA ZAPROJEKTOWANA TAK, ABY DAĆ NAM POCZUCIE: „TO CAŁKOWICIE W PORZĄDKU ZAWSZE CHCIEĆ WIĘCEJ”. Jeśli masz smartfona, nadal możesz mieć drugiego. Jeśli mam samochód, z łatwością mogę mieć drugi, motocykl lub rower elektryczny – a może wszystkie powyższe. Dzieci nie mają tylko jednego zestawu Lego, ale wiele z nich.

 

A kiedy przechodzą do następnego sezonu, mogą poprosić o wiele więcej zestawów Lego lub otrzymać je w prezencie. Innymi słowy, na każdym etapie naszego życia jesteśmy skonfrontowani z faktem, że w porządku jest zawsze chcieć więcej. I po prostu to robimy. Bo to działa. Bycie chciwym doskonale pasuje do naszego zamożnego społeczeństwa. Gospodarka i działy marketingu również robią wszystko, co w ich mocy, aby podsycać naszą chciwość. W DZISIEJSZYCH CZASACH DOŚĆ ŁATWO JEST BYĆ CHCIWYM. A OGRANICZANIE SIĘ, OPIERANIE SIĘ, BYCIE ZADOWOLONYM, WYMAGA DUŻO SIŁY WOLI.

 

Istnieje związek między chciwością a apetytem na ryzyko. Ci, którzy są chciwi, są również gotowi podejmować większe ryzyko. To jednak tylko część odpowiedzi na pytanie, skąd może brać się chciwość. Ludzie, którzy mają negatywne przekonania, na przykład „nie jestem kochany” lub „nie mogę kontrolować tego, co się wydarzy”, mają z czasem zwiększoną chciwość. Natomiast ludzie, którzy nie mają takich przekonań, mają tendencję do zmniejszania chciwości” – wynika z badania przeprowadzonego przez Patricka Mussella, psychologa osobowości z FU Berlin. „Początkowo był to bardzo interesujący wynik, który dostarcza również odpowiedzi na pytanie „Skąd bierze się chciwość?” Mogą to być pewne doświadczenia, które prowadzą do takich przekonań. Zadaliśmy sobie pytanie, co to może oznaczać. Jednym z pomysłów było to, że jest to rodzaj zachowania zastępczego. Tak więc w obszarach, w których czuję, że nie jestem kochany, że nie mam kontroli, mam możliwość zdobycia pieniędzy – co jest również formą bezpieczeństwa”.

 

Chciwość jest właściwie zawsze oceniana jako zła i jest nawet jednym z grzechów śmiertelnych. Ale to nie do końca prawda. CHCIWOŚĆ MOŻE BYĆ RÓWNIEŻ WSPANIAŁA. PONIEWAŻ PEWNA FORMA CHCIWOŚCI UCZYNIŁA NAS TYM, CZYM JESTEŚMY. NIENASYCONE PRAGNIENIE EKSPERYMENTOWANIA I ODKRYWANIA NOWYCH RZECZY…

 

XXX. SALON OF INSPIRATION na temat CHCIWOŚĆ odbędzie się w środę 19 marca 2025, godz. 19:00.

Dariusz E. Radtke

CEO & Founder

Salon of Inspiration

 

Q&A dariusz.radtke@salonofinspiration.pl

Web www.salonofinspiration.pl

Brief.pl - jedno z najważniejszych polskich mediów z obszaru marketingu, biznesu i nowych technologii. Wydawca Brief.pl, organizator Rankingu 50 Kreatywnych Ludzi w Biznesie.

BRIEF