Kreatywna Europa

8 maja minął termin naboru wniosków do unijnego Programu Kultura 2007-2013. Znajdujemy się w bardzo ciekawym momencie analizy dotychczasowych działań Unii Europejskiej w dziedzinie kultury i tworzenia nowego programu na lata 2014-2020 o nazwie Kreatywna Europa. Program będzie dotyczył wszystkich dziedzin kultury, a o granty starać się będą mogły zarówno instytucje publiczne, jak i prywatne oraz organizacje pozarządowe.
Kreatywna Europa – co to takiego?
Program Kreatywna Europa, będący propozycją Komisji Europejskiej, jest w trakcie negocjacji, które odbywają się w Radzie Europejskiej i Parlamencie Europejskim. Budżet przedsięwzięcia jest planowany na poziomie 1,8 mld euro, sektor audiowizualny oraz kinematografia otrzymają 900 mln euro, natomiast dofinansowanie kultury wyniesie 500 mln euro. Program wykorzysta dotychczasowe doświadczenie programów Kultura, Media i Media Mundus. Umieszczenie osobnych jak dotąd programów w jednym ramowym może, zdaniem Komisji, przynieść pozytywne efekty, gdyż wszystkie sektory, które obejmie Kreatywna Europa, zmagają się z podobnymi potrzebami, trudnościami i zadaniami. Nowością jest instrument finansowy pozwalający przedsiębiorstwom z branży kulturalnej łatwiej uzyskać gwarancje pożyczek bankowych. Komisja liczy na to, że 200 mln euro, które ma być przeznaczone na poręczenia finansowe, umożliwi małym podmiotom dostęp do nawet 1 mld euro kredytów. Instrumentem ma zarządzać Europejski Fundusz Inwestycyjny. Do udziału w programie będą mogły zgłosić się banki z całej Europy. Taki mechanizm ma wywrzeć zdaniem Komisji Europejskiej systematyczny i długofalowy efekt na sektor kreatywny, ale też i bankowy, który dziś zbyt rzadko jest zainteresowany współpracą i inwestowaniem w projekty branż artystycznych.
Zasadą przewodnią Programu pozostanie niezmiennie inwestowanie we współpracę i projekty ponadnarodowe, czyli dofinansowywanie tych obszarów, które mogą przynieść korzyści na skalę europejską, a nie tylko lokalną czy krajową. Komponent Kultura został uproszczony i będzie zawierał tylko cztery obszary: projekty współpracy międzynarodowej, wspieranie europejskich sieci organizacji kulturalnych, wspieranie europejskich platform i tłumaczenia literackie.
Dla kogo Kreatywna Europa?
Program będzie otwarty dla wniosków składanych przez instytucje, organizacje i przedsiębiorstwa działające w sektorze kultury, audiowizualnym i kreatywnym. Kreatywna Europa będzie wspierać działania w dziedzinach takich, jak film, telewizja, muzyka, teatr, sztuki wizualne, dziedzictwo kulturowe, literatura, działalność wydawnicza, sztuki interdyscyplinarne czy gry wideo. Kreatywna Europa ma włączyć miliony obywateli do udziału w kulturze. Ponad 300 tys. artystów i pracowników sektora kultury z Europy poprzez realizację ponadnarodowych projektów będzie mogło dotrzeć do odbiorców w innych krajach. Wsparta zostanie dystrybucja ponad tysiąca filmów europejskich, które docelowo dotrą do publiczności w całej Europie i poza nią. Ponad 5,5 tys. książek i innych dzieł literackich zostanie przetłumaczonych w różnych krajach, co pozwoli autorom europejskim zaistnieć na szerszą skalę, a czytelnikom umożliwi dostęp do ich twórczości w ojczystym języku. Obliczono, że co najmniej 100 mln osób będzie miało styczność z projektami sfinansowanymi w ramach tego programu.
Kreatywna Europa ma funkcjonować we wszystkich krajach członkowskich UE i innych krajach dotychczas uczestniczących w Programie Kultura i Media, czyli Albania, Bośnia i Hercegowina, Chorwacja, Czarnogóra, Islandia, Liechtenstein, Norwegia, Macedonia, Turcja, Serbia czy Szwajcaria. Komisja Europejska proponuje także „większe otwarcie” na kraje europejskiego sąsiedztwa, czyli kraje Partnerstwa Wschodniego i Południowego. Będą one mogły po podpisaniu odpowiednich umów z Unią Europejską uczestniczyć w Programie na takich samych zasadach, jak obecnie robią to m.in. kraje kandydujące do UE.
Kiedy nabory?
W tym roku ustalany będzie ostateczny kształt programu i treść „Przewodnika programowego” określającego m.in. dokładne zasady ubiegania się o granty. Pierwsze nabory zostały zapowiedziane na koniec 2013 roku, jednak opóźnienia nie są wykluczone. Dopiero po uzgodnieniu kształtu programu przez wszystkie państwa członkowskie będzie można mówić o tym, kiedy rozpoczną się nabory. Wszystko zależy od tempa negocjacji budżetowych i od tego, kiedy zostanie przyjęta ostateczna wersja programu. Komisja nie podała jeszcze informacji o tym, jakiej wielkości granty będą przyznawane, jaki będzie wymagany wkład własny czy też liczba partnerów w projekcie. Bieżące informacje płynące z Brukseli będą publikowane na stronie Program-kultura.eu.
Więcej na ten temat monżna przeczytać w majowym numerze magazynu „Brief” (nr 163/2013). Zapraszamy do lektury!