Turkusowe zarządzanie dla turkusowych liderów
Temat turkusowych organizacji jest co raz bardziej popularny w naszym kraju, choć na razie głównie w kręgach profesjonalistów. Czy polskie firmy są wystarczająco dojrzałe, żeby zrezygnować z hierarchicznego modelu zarządzania? Pojęcie turkusowych organizacji stworzył i opisał Frederic Laloux w książce „Pracować inaczej. Nowatorski model organizacji inspirowany kolejnym etapem rozwoju ludzkiej świadomości.” Zdaniem autora, turkus to kolejny etap w rozwoju organizacji, który jednak wymaga od tworzących go ludzi pewnej dojrzałości. Zacznijmy więc od początku…
Czerwona organizacja
Firma oparta na tym modelu zarządzania charakteryzuje się władzą zcentralizowaną w rękach
przywódcy. Pracodawca budzi strach, lęk i dominuje nad pracobiorcą, który jest typowym podwładnym. Organizacja odznacza się przywództwem, despotyzmem, czy dyktatorstwem. Cele, jakie dominują w biznesie mają perspektywę krótkoterminową. Schemat jest niemal plemienny. Działa jak stado wilków, mafia, czy gang. Typowy dla tradycyjnych, patriarchalnych grup.
Bursztynowa organizacja
Struktura organizacji nadal ma postać hierarchii. Kontrola i zarządzanie odbywa się odgórnie. Funkcjonowanie firmy opartej na tym modelu zarządzania określają surowe zasady, których należy bezwzględnie przestrzegać. Schemat wyróżnia się stabilnością na bazie powtarzalnych procesów i długoterminowej perspektywie. Podobnie działają kościoły katolickie, tradycyjne szkolnictwo publiczne, wojsko, policja i większość rządowych organizacji.
Pomarańczowa organizacja
Schemat zmienia się i jest ukierunkowany na cel, a perspektywa planowania wydłuża się. Struktura organizacyjna w dalszym ciągu jest sztywna. W tym modelu funkcjonowania firmy ceni się innowacyjność, odpowiedzialność, merytoryczność i skuteczność, a pracownicy staja się ważniejsi. Szef zwraca uwagę na ich kompetencje i daje pewną swobodę w realizacji zadań. Organizacja nakierowana jest na cel i zysk. Najlepszym przykładem są korporacje, banki inwestycyjne i publiczne uniwersytety.
Zielona organizacja
Model zarządzania firmą bazujący przede wszystkim na elemencie indywidualnym, opierający się na wartościach i zainteresowaniach członków organizacji oraz aktywnym i kreatywnym uczestniczeniem w niej. Szef przede wszystkim wspiera i motywuje pracowników. Daje możliwości poprzez egalitarne zarządzanie. Struktura przypomina piramidę. Celem jest zadowolenie klientów. Firmami znanymi z idealistycznych praktyk są między innymi: Zappos, czy Starbucks.
Turkusowa organizacja
Brak struktury organizacji, ponieważ ludzie mają funkcje, a nie stanowiska. Wszyscy pracownicy są w nich zaangażowani, podejmują autonomiczne decyzje i ponoszą odpowiedzialność. Zespoły samoorganizują się i tworzą „żywy organizm”. Przedsiębiorstwo zarabia, ale nastawia się bardziej na cele wyższe niż zysk. Na turkusowym modelu zarządzania oparte są nowoczesne firmy, ale i społeczności, czy grupy działania o rozmaitym celu. Frederic Leloux wskazał na trzy elementy, tzw. kamienie milowe, w których świadomość ludzkich cech doprowadziła do wykształcenia przełomowej formy zarządzania w turkusie. Są to:
- samozarządzanie – zniesienie relacji pomiędzy pracodawcą, a pracobiorca, jako zwierzchnikiem, a podwładnym i tym samym całkowite zlikwidowanie hierarchii. Rozwiązania oparte przede wszystkim na relacjach międzyludzkich.
- pełnia – wykorzystywanie przez pracowników własnych kompetencji i doświadczenia, w oparciu na byciu po prostu sobą w myśl zasady, że tacy, jacy jesteśmy w domu, bądźmy też w pracy. Dodatkową wartością jest wnoszenie przez pracowników emocji i samospełnienia.
- cel ewolucyjny – priorytetem jest własne życie. Zrozumieniu ewolucji organizacji i celów firmy pomoże rozglądanie się dokoła i wsłuchiwanie w otoczenie.
Belg Frederic Laloux to doświadczony menedżer i coach, do pewnego momentu związany z McKinsey & Company. Specjalizuje się w analizie i budowaniu nowocześnie zarządzanych, innowacyjnych organizacji. W pracy nad książką sięgnął do historycznych doświadczeń ludzkości, aby dostrzec szanse na przyszłość. Klasyfikację kolorystyczną opracował na podstawie analizy zmian dziejowych w społeczeństwie za: Jenny Wade „Changes of Mind” oraz Ken Wilder „Krótka historia wszystkiego”.
Gościem programu „HR pod lupą”, prowadzonego przez Dominikę Maciołek był Andrzej Jeznach – autor książki „Szef, który ma czas”, który posiada 35 letnie doświadczenie menedżera w zarządzaniu firmą, głównie na rynku niemieckim. Na swoim koncie ma wiele wzlotów i upadków. Zbudował organizację na bazie turkusowego modelu zarządzania przedsiębiorstwem.
Zapraszamy do obejrzenia wywiadu na kanale SłodkiLive Dominiki Maciołek z Andrzejem Jeznachem, w którym autor odpowiada na pytania, co zainspirowało go do napisania książki „Szef, który ma czas” oraz jak przedsiębiorca wprowadził w swojej firmie turkusowy model zarządzania. Dzieli się również przemyśleniami na temat gotowości lub jej braku Polaków na turkus. Wyjaśni, na czym polega fenomen turkusu i rola szefa w koncepcji turkusowej. W końcu podpowie pracodawcom, co zrobić, by mieć czas dla siebie i swoich pasji.
https://www.youtube.com/watch?v=LNq8zZ9snK8&t=449s
autor : Dominika Maciołek,
Prezes Zarządu GenWhy
redakcja : Dagmara Nazifi
Zapraszamy na szkolenia menadżerskie do firmy GENWHY
Edukatorka pokolenia Milenium i właścicielka firmy szkoleniowej GENWHY Jako trener biznesu już ponad 14 lat odkrywa potencjały zespołów i pracowników. Rocznie realizuje ponad 1200 godzin szkoleniowych, przeszkoliła ponad 70 % firm z listy 500 i zaprojektowała ponad 76 kompleksowych programów rozwojowych. W pracy Eksperta HR identyfikuje zmieniające się trendy na rynku pracy, tworzy ranking DREAM EMPLOYER . W ramach pracy w fundacji WHYGENERATION inspiruje, pomaga i szkoli wszystkie strony rynku pracy, wierzy w to, że w różnorodności pokoleniowej tkwi siła firm i przedsiębiorstw.