Najnowszy raport o społecznej odpowiedzialności biznesu w Polsce

Polski biznes swobodnie i w zależności od własnych potrzeb definiuje swoją społeczną odpowiedzialność. Wynika to z raportu „Społeczna odpowiedzialność biznesu w polskich realiach. Teoria a praktyka”, opublikowanego przez Fundacje CentrumCSR.PL, która na ponad 120 stronach zaprezentowała wyniki monitoringu 227. działających w Polsce przedsiębiorstw.

Przez ponad rok zespół badawczy Fundacji CentrumCSR.PL weryfikował deklaracje 227. największych firm z 16. kluczowych branż pod kątem 12. wskaźników kluczowych dla odpowiedzialności biznesu – od praw człowieka, przez raportowanie społeczne, aż do eliminacji korupcji. Sprawdził, czy są świadome wpływu swoich działań na ludzi i środowisko i czy informują opinię publiczną o podejmowanych w tym zakresie działaniach.

Choć ponad 65 proc. badanych firm deklaruje zaangażowanie w CSR, to ogólnikowe deklaracje przeważają nad weryfikowalnymi danymi. Tylko 15,4 proc. badanych firm publikuje raporty społeczne, co ujawnia brak przygotowania polskiego biznesu do narzuconej przez Unię Europejską sprawozdawczości pozafinansowej. 

 

 

Zebrane dane fundacja zestawiła z krytycznymi komentarzami ekspertów, którzy wskazują m.in. na patologie współczesnego rynku pracy, nadużycia w handlu, asymetrię w dostępie do informacji, problemy z przestrzeganiem praw człowieka czy ochroną środowiska. Pod lupą znalazły się koncerny takie, jak Biedronka, Chevron czy Play.

Do analizy włączone zostały branże, które pozostawały dotąd na uboczu problematyki społecznej odpowiedzialności – specjalne strefy ekonomiczne czy spółki komunalne. To pierwsze tak duże niekomercyjne badanie, które objęło całą Polskę.

 

Monolog zamiast dialogu

– Nasz raport pokazuje, że, mimo wielu lat promocji CSR-u, wciąż dominuje myślenie o nim jako działalności dobroczynnej – twierdzi Grzegorz Piskalski, prezes Fundacji CentrumCSR.PL oraz autor raportu. 

Interesariusze firm – klienci, kontrahenci oraz organizacje społeczne – uzyskują tylko takie dane, jakimi chce podzielić się biznes. CSR w Polsce jest oparty na monologu firm zamiast na dialogu z interesariuszami. Dlatego CSR w Polsce jest kompletnie pozbawiony wiarygodności, a rozdźwięk pomiędzy deklaracjami firm a ich praktyką działania jest olbrzymi.

 

Jawność danych

Przez wiele lat uważano, że promotorami społecznej odpowiedzialności biznesu są wielonarodowe korporacje. Z raportu wynika, że tak nie jest. Dostępność materiałów publikowanych przez międzynarodowe korporacje jest w Polsce nieporównywalnie mniejsza niż w krajach Europy Zachodniej. Żadnych danych w zakresie CSR nie publikują potentaci, jak BSH, Fiat, Accor czy IKEA Industry.

Monitorowane firmy najczęściej ignorują polskich interesariuszy stwierdzeniami, że „nikogo to nie interesuje”, utrwalając w świadomości odbiorców pogląd, że społeczna odpowiedzialność to jedynie działania sponsorskie oraz filantropia. Publikowane informacje często są mało konkretne, wybiórcze i pozbawione weryfikowalnych danych.

Raport opisuje m.in. przykład Amazona, inwestora, który skorzystał z pomocy publicznej, ale nie udostępnił nawet swoich danych kontaktowych. W dodatku Amazon skorzystał z subsydiów dla biznesu, na jakie może liczyć inwestor w specjalnej strefie ekonomicznej pod Poznaniem, ale w dążeniu do maksymalizacji zysków zapomniał o normach i warunkach pracy. Rezultatem była pikieta Inicjatywy Pracowniczej w 2015 roku. 

 

Specjalne Strefy Ekonomiczne

Najgorzej w monitoringu wypadły Specjalne Strefy Ekonomiczne, w których inwestorzy otrzymują wielomilionowe wsparcie w postaci subwencji i zwolnień podatkowych. SSE stanowią enklawy, w których swoje siedziby lokują dziesiątki międzynarodowych firm. 

Spółki zarządzające strefami nie publikują żadnych kodeksów etycznych, polityk CSR, ani raportów społecznych. Nikt nie sprawdza, czy ich istnienie przynosi lokalnym społecznościom więcej strat niż korzyści.

 

Pierwszy krok

Rolą organizacji pozarządowych, ale i całego społeczeństwa obywatelskiego jest sprawdzanie tego, co kryje się pod szumnymi deklaracjami firm.

Pojawienie się tej tematyki na witrynach korporacyjnych to dopiero pierwszy krok na drodze do prowadzenia biznesu przyjaznego ludziom i środowisku. Bez niego biznes nie zrobi jednak następnego, a społeczeństwo nie będzie mogło go skutecznie rozliczać z jego deklaracji.

 

::

 

Badanie realizowane w ramach projektów „Monitoring odpowiedzialności społecznej największych polskich przedsiębiorstw” programu Obywatele dla Demokracji z Funduszy EOG oraz „Upowszechnienie społecznej odpowiedzialności biznesu jako narzędzia partycypacji społecznej i standardu dialogu przedsiębiorstw z otoczeniem społecznym” w ramach programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich.  

 

Foto: Fotolia/OZZ Inicjatywa Pracownicza

 

Brief.pl - jedno z najważniejszych polskich mediów z obszaru marketingu, biznesu i nowych technologii. Wydawca Brief.pl, organizator Rankingu 50 Kreatywnych Ludzi w Biznesie.

BRIEF