Osamotnienie w miejscu pracy. Atmosfera w pracy ma znaczenie
Pracownicy mają coraz szerszy dostęp do cyfrowych narzędzi komunikacyjnych, jednak osamotnienie w miejscu pracy wciąż pozostaje wyzwaniem. Obserwacje trendów rynkowych pokazują, że wiele osób wręcz preferuje komunikację ze współpracownikami za pomocą technologii. Mimo że rozwój technologiczny może wydawać się zagrożeniem dla budowania wspólnoty wśród zatrudnionych, to rolą firm jest stworzenie kultury organizacyjnej, wspierającej dialog i współpracę.
Poczucie przynależności stanowi jedną z głównych, podstawowych potrzeb każdego człowieka – także w miejscu pracy. Pracownicy pragną mieć poczucie dążenia do wspólnego celu, akceptacji zespołu i wpływu na wspólnie podejmowane decyzje. Jednak postępujący rozwój technologiczny zmienia obowiązujące formy komunikacji, zachęcając współpracowników do rezygnacji z bezpośredniego kontaktu na rzecz internetowych komunikatorów.
W dobie cyfrowej rewolucji nawiązywanie relacji staje się wyzwaniem, co z kolei negatywnie wpływa na problem osamotnienia i poczucia wykluczenia w miejscu pracy. Okazuje się, że pracownik możne czuć się równie osamotniony pracując z domu pięć dni w tygodniu, co przebywając w biurze wypełnionym ludźmi. Jak pokazują badania Wharton School of Business, cytowane na łamach Hays Journal 17, podatność na osamotnienie nie jest uzależniona od wieku lub płci, lecz wynika z perspektywy bądź poglądów danego pracownika. Co więcej, aby zbudować poczucie przynależności, zatrudniony nie potrzebuje grona przyjaciół w miejscu zatrudnienia – wystarczy jeden współpracownik, z którym łączy go bliższa więź.
Samotność i brak satysfakcji
Osamotnienie w miejscu pracy sprawia, że pracownik staje się bardziej wrażliwy, nieufny i zamknięty na innych. Paradoksalnie, osoba borykająca się z wykluczeniem wydaje się być najbardziej zdystansowana i najmniej skłonna do inicjowania kontaktu ze współpracownikami. Jest to niekorzystna sytuacja dla wszystkich stron – pracownika, jego zespołu i pracodawcy – ponieważ osamotnienie ma bezpośredni wpływ na wyniki pracy i zaangażowanie.
Jednocześnie jak wynika z badań Hays Poland, satysfakcja z pracy wynika przede wszystkim z dobrej atmosfery i pozytywnych relacji. – Aby budować zdrowe relacje oraz motywującą atmosferę w zespole, należy respektować proste zasady, takie jak wzajemny szacunek, uczciwość czy tolerancja. Współpraca i zaufanie są źródłem dobrej energii i decydują o poczuciu zadowolenia oraz efektywności. Szczęśliwi pracownicy są bardziej kreatywni i pracują wydajniej – uważa Agnieszka Czarnecka z Hays Poland.
Coraz ważniejsza atmosfera
W sytuacji, gdy w wielu branżach trudno jest pozyskać i zatrzymać kompetentnego pracownika, budowanie dobrej atmosfery pracy powinno skupić szczególną uwagę pracodawców. Jeśli w życiu zawodowym brakuje komfortu psychicznego i poczucia przynależności, to pracownik rozpoczyna rozważania nad zmianą pracy. Jak pokazuje badanie przedstawione na łamach „Raportu płacowego Hays 2019”, złe relacje z przełożonym i współpracownikami są powodem do zmiany pracy dla 31% pracowników.
Zrozumienie przez pracodawców wagi problemu osamotnienia w miejscu pracy jest niezbędne do podjęcia odpowiednich kroków. Pierwszym etapem jest świadomość, że poczucie wykluczenia może dotyczyć każdego zatrudnionego. Kolejnym krokiem powinno być wspieranie działań zachęcających pracowników do poznania się, tak aby każdy posiadał dobrą relację z przynajmniej jednym kolegą lub koleżanką. Nie przyniesie to jednak oczekiwanych skutków, jeśli w organizacji zabraknie odpowiedniej kultury i inicjatyw integrujących wszystkich zatrudnionych. Pracodawcy powinni tworzyć okazje do poznania się i pogłębiania relacji przez pracowników na co dzień pracujących w innych biurach lub zdalnie.
– Kadra zarządzająca i działy HR powinny mieć świadomość, że pracownicy w rosnącym stopniu od życia zawodowego oczekują czegoś więcej niż atrakcyjne wynagrodzenie i ciekawe wyzwania. Chcą pracować w zdrowym środowisku, w którym mogą liczyć na wsparcie oraz mieć poczucie przynależności i sprawczości – komentuje Agnieszka Czarnecka z Hays Poland – Budowanie dobrej atmosfery w firmie przestaje być miłym dodatkiem do atrakcyjnej oferty pracy, a staje się jednym z filarów dobrego miejsca pracy. Dbanie o komfort psychiczny pracowników powinno być jednym z kluczowych założeń strategii HR – dodaje.
Najważniejsze są podstawy
Podstawowym działaniem każdego pracodawcy powinno być wykształcenie wśród kadry menedżerskiej empatycznej postawy wobec podwładnych oraz umiejętności rozpoznawania, kiedy pracownicy zmagają się z brakiem akceptacji lub osamotnieniem. Oznaką może być zarówno niższa efektywność lub zdystansowanie, jak i brak zaangażowania w społeczny aspekt pracy – unikanie rozmów wykraczających poza tematy związane z pracą i wydarzeń o charakterze integracyjnym.
Kwestią, która zasługuje na głębszą analizę jest również praca zdalna. Pomimo ogromnych korzyści takiego rozwiązania – jak ograniczenie kosztów i czasu na dojazd do pracy oraz spokój ułatwiający koncentrację – nie można przeoczyć zagrożeń. Częsta praca poza siedzibą firmy może wzmagać u pracownika poczucie, że nie jest pełnoprawną częścią zespołu lub nie jest na bieżąco z postępem prac, a odosobnienie dodatkowo wzmaga poczucie wykluczenia i samotności.
Interakcja z innymi ludźmi jest naturalną potrzebą każdego człowieka. Aby zapobiec poczuciu izolacji pracowników zdalnych, organizacje powinny tworzyć regularne okazje do spotkań z zespołem na co dzień pracującym w siedzibie firmy. Idealnym rozwiązaniem jest organizowanie spotkań w biurze, ponieważ nic nie zastąpi bezpośredniego kontaktu, możliwości wymienienia kilku zdań i poznania wzajemnych opinii na temat nadchodzących projektów. Organizacja spotkań nie zawsze jest jednak możliwa. Wówczas alternatywą powinny być wideokonferencje, podczas których uczestnicy mogą się zobaczyć i doświadczyć namiastki zachowań obecnych podczas tradycyjnego spotkania.
Kolejnym działaniem powinno być kształcenie i wzmacnianie umiejętności komunikacyjnych wśród wszystkich pracowników. Kadra specjalistyczna i menedżerska w coraz większym stopniu polega i posługuje się cyfrowymi środkami komunikacji. Bezpośrednie rozmowy twarzą w twarz dla wielu zatrudnionych – szczególnie przedstawicieli najmłodszych pokoleń na rynku pracy – stanowią wyzwanie. Dobrym rozwiązaniem jest zapewnienie pracownikom przestrzeni, w których mogą się spontanicznie spotykać i integrować, np. jadalnia, strefy relaksu czy ruchome biurka. Kolejną zalecaną praktyką jest organizowanie spotkań, w których uczestniczą wszyscy pracownicy firmy lub przynajmniej jednego biura. Wspiera to budowanie poczucia wspólnoty, szczególnie gdy jest połączone z przedstawieniem wspólnych sukcesów lub ma na celu zebranie opinii i pomysłów, które posłużą do podjęcia istotnej z punktu widzenia pracowników decyzji.
Przepis na dobrą
Od czego zatem zacząć prace nad rozwiązaniem problemu osamotnienia w miejscu pracy? Zdaniem Agnieszki Czarneckiej z Hays Poland, pierwszym etapem powinno być zbudowanie wspierającej kultury organizacyjnej, która jest otwarta na różnorodność i akceptuje różnice w poglądach i potrzebach jednostek. – Pracownicy powinni mieć wolność decydowania o tym, co jest dla nich lepsze – praca w dużym i dynamicznym zespole, w pojedynkę, czy połączenie tych dwóch opcji. Istotnym jest, aby technologie motywowały pracowników do pogłębiania relacji ze współpracownikami, a nie zachęcały do ograniczania bezpośredniego kontaktu – dodaje.
Rozwiązanie problemu odosobnienia w miejscu pracy to stawianie na pierwszym miejscu samopoczucia i satysfakcji pracowników. Włączanie ich w różne grupy – projektowe, ale też wspólnych zainteresowań i poglądów – sprawia, że są bardziej zaangażowani i odczuwają większy komfort w pracy.
Temat osamotnienia w miejscu pracy jest szerzej omówiony na łamach Hays Journal 17 – magazynu dostarczającego spostrzeżeń oraz opinii dotyczących świata pracy. Publikacja w języku angielskim jest dostępna tutaj.