Podcasty przyszłości: Wideo, monetyzacja i rola polityki – debata podczas finału Podcast Roku 2024

Czym jest podcast?

Debata rozpoczęła się od podstawowego pytania o to, czym jest podcast w kontekście współczesnych mediów. Marcin Łukasik, podcaster Studio PLAC, zauważył, że podcasty, podobnie jak radio czy telewizja, stały się pełnoprawnym medium. „Kiedyś w Stanach Zjednoczonych podcasty definiowano szeroko jako wszystko, co pojawia się w formie audio – niezależnie, czy to instrukcja obsługi pralki, czy dwugodzinna rozmowa. Dziś najlepiej powiedzieć, że podcast to medium obok radia, telewizji i prasy, które ma swoją własną przestrzeń” – stwierdził Marcin Łukasik.

„Podcasty to już nie tylko audio, to wieloplatformowe programy, wykraczające poza formaty, platformy i odbiorców, z wideo jako siłą napędową tej transformacji. To oznacza, że podcasty ewoluują w coś znacznie bardziej złożonego” – mówił Jacek Gratkiewicz.

Jacek Gratkiewicz, dopytał, czy podcast może być traktowany jako parasol obejmujący różne formy mediów, na co Marcin Łukasik odpowiedział: „Trudno mi powiedzieć. Z jednej strony widać, że wszystkie media – prasa, telewizja, internet – decydują się na podcasty. Prasa tworzy formy audio i wideo, telewizja przenosi swoje treści do streamingu, a radio nie pozostaje w tyle. Jednak, kiedy przyglądam się rynkowi, widzę, że nie wszystkim udaje się to dobrze zrobić.”

Paweł Majcher, Redaktor Naczelny Polskiego Radia, podkreślił, że podcasty to forma skierowana do słuchaczy w internecie, a nie w tradycyjnym, linearnym radiu. „W Polskim Radiu od lat toczy się dyskusja, czy audycja to podcast, czy podcast to audycja. Jeśli tak, to my już od 99 lat produkujemy podcasty” – zauważył Paweł Majcher, dodając: „Podcasty dają więcej możliwości, podczas gdy audycje radiowe są ograniczone przez czas antenowy. Dzięki podcastom słuchacze mają większą swobodę wyboru, kiedy i gdzie chcą słuchać.”

Podcasty a wideo

W drugiej części debaty poruszono temat rosnącej roli wideo w świecie podcastów. Magdalena Wilczyńska, Dyrektor Pionu Ochrony Informacyjnej i Cyberprzestrzeni w NASK, zauważyła, że obecnie korzystamy z wielu urządzeń równocześnie, co sprzyja oglądaniu podcastów na różnych platformach. „Coraz częściej słuchamy lub oglądamy na trzech urządzeniach jednocześnie – robimy coś, pracujemy, odrabiamy lekcje, a jednocześnie mamy YouTube’a włączonego. Równocześnie jeszcze piszemy wiadomości na telefonie” – powiedziała Magdalena Wilczyńska.

Marcin Łukasik dodał, że produkcja podcastów w formie wideo staje się coraz bardziej popularna. „W naszym studiu produkujemy rocznie około 3000 odcinków, z czego jeszcze trzy lata temu wideo stanowiło tylko 30%, a teraz to już 85%” – zauważył Marcin Łukasik. Zwrócił uwagę, że Polacy najchętniej konsumują treści podcastowe na YouTubie, nawet jeśli korzystają z wersji bez YouTube Premium, co nie przeszkadza im w oglądaniu.

Paweł Majcher podkreślił znaczenie YouTube’a w kontekście odkrywania podcastów: „Podcasty zyskują popularność na YouTubie, ponieważ to tam znajduje się ich główny odbiorca. To trochę jak kiedyś z radiem – włączaliśmy Trójkę o dziewiętnastej, by posłuchać listy przebojów. Teraz podcasty na YouTubie to nowa forma ‘radiowej’ rozrywki.”

Jacek Gratkiewicz podsumował: „Wideo pozwala słuchaczom być częścią rozmów w sposób, jakiego tradycyjne podcasty audio nie oferują. Widzimy twarze, mimikę, gesty — to wszystko dodaje nową warstwę do przekazu. Ponadto, treści wideo są łatwiejsze do udostępniania w mediach społecznościowych, co zwiększa ich zasięg i wpływ”

Monetyzacja podcastów

Wielu uczestników debaty zwróciło uwagę na monetyzację podcastów. Michał Kanownik, Prezes Związku Cyfrowa Polska, zauważył, że subskrypcje i reklamy stają się coraz ważniejsze w finansowaniu podcastów. „Subskrypcje w podcastach będą rosły, ponieważ zarówno twórcy, jak i platformy stają się coraz bardziej świadomi ich potencjału. Zyskuje na tym także sama świadomość słuchaczy, którzy rozumieją, że subskrypcja jest niezbędna, aby podcasty mogły się rozwijać” – stwierdził Michał Kanownik.

Marcin Łukasik zauważył, że sponsorzy coraz chętniej inwestują w podcasty, zwracając uwagę na wysoki poziom zaangażowania słuchaczy. „Sponsorzy chętnie angażują się w podcasty, ponieważ słuchacze są bardziej zaangażowani, co przekłada się na skuteczność reklam. Zdecydowanie jest to miejsce, w którym twórcy mają możliwość naprawdę zarobić” – powiedział Marcin Łukasik, wskazując na rosnący potencjał monetyzacji podcastów.

Redaktor naczelny Polskiego Radia, zaznaczył, że ich podejście do podcastów jest inne, ponieważ koncentrują się na dostarczaniu treści bezpłatnie. „Polskie Radio nie planuje przejścia na model subskrypcyjny. Naszym celem jest dotarcie do jak najszerszej grupy odbiorców, bez wprowadzania płatnych treści” – powiedział Paweł Majcher, podkreślając, że ich platforma ma na celu szerokie udostępnianie treści, szczególnie poprzez współpracę z zewnętrznymi platformami.

Z kolei Jacek Gratkiewicz z RASP zwrócił uwagę na rosnąca popularność podcastów dostępnych za subskrypcjami. „Onet Audio oferuje subskrybentom dostęp do kilkunastu podcastów, reportaży audio i dokumentów w najwyższej jakości. To wyjątkowe treści, na które nasi dziennikarze poświęcają mnóstwo czasu i pracy. Za mniej niż kubek kawy miesięcznie zyskujesz dostęp do twórczości najbardziej utalentowanych dziennikarzy w Polsce. To niezwykła wartość i szansa na poznanie głębi historii, które opowiadamy.”

Podcasty w polityce

Kolejnym istotnym wątkiem w debacie była rola podcastów w polityce. Magdalena Wilczyńska zauważyła, że podcasty stały się ważnym narzędziem w kampaniach wyborczych, szczególnie w Stanach Zjednoczonych. „Podcasty stworzyły możliwość dla polityków na kształtowanie swojego wizerunku w sposób bardziej osobisty. To medium dało im szansę, by w nieograniczony sposób rozmawiać o sprawach prywatnych i poglądach, co pozwala na lepsze dotarcie do wyborców” – powiedziała przedstawicielka NASK zauważając, jak podcasty dają politykom swobodę wyrażania siebie.

Michał Kanownik zauważył, że podobny potencjał dla podcastów istnieje w Polsce, jednak politycy muszą być świadomi narzędzi, jakimi dysponują. „Potencjał podcastów w Polsce w polityce jest ogromny. Pytanie, czy polscy politycy będą gotowi na jego wykorzystanie i czy znajdą odpowiednich podcasterów, którzy będą chcieli z nimi współpracować” – zauważył

Przyszłość podcastów

Na zakończenie debaty Jacek Gratkiewicz, ONET AUDIO, zapytał uczestników o ich wizję przyszłości podcastów. Marcin Łukasik podkreślił, że mimo rosnącej popularności, podcasty będą stawały się coraz trudniejsze do wykonania. „Choć przyszłość podcastów zapowiada się obiecująco, będzie to także wyzwanie. Na rynku pojawi się coraz więcej formatów, rosnące pieniądze przyciągną nowych twórców, ale to już nie będą łatwe owoce do zerwania. Trzeba będzie się naprawdę wysilić, aby stworzyć coś wyjątkowego” – powiedział Marcin Łukasik.

Michał Kanownik zauważył, że podcasty stają się coraz bardziej świadome zarówno po stronie twórców, jak i odbiorców. „Przyszłość podcastów jest świetlana. To medium będzie się rozwijać, a zarówno twórcy, jak i odbiorcy stają się coraz bardziej świadomi jego potencjału. Widać to po rosnącej liczbie profesjonalnych produkcji i rosnącej świadomości samych słuchaczy” – stwierdził Michał Kanownik, podsumowując debatę z optymizmem.

W kontekście przyszłości, Paweł Majcher poruszył również zagrożenie dezinformacją, jakie niesie medium. Przechodzimy przez tę samą sytuację co przy eksplozji internetu. Każdy może wszystko napisać, wszystko powiedzieć. Bez kontroli, bez powoływania się na źródła. Z podcastami jesteśmy w analogicznej sytuacji. Tworzą przestrzeń do siania fake news’ów w atmosferze zaufania i bliskości ze słuchaczem. Jako przedstawiciele mediów, również publicznych, musimy znaleźć odpowiedź na to zagrożenie.

„To naprawdę ekscytujące czasy dla twórców, wydawcow i słuchaczy. Myślę, że stoimy u progu nowej ery w świecie mediów i nowej ery w podcastach oraz audio” – podsumował Jacek Gratkiewcz.

Debata o przyszłości podcastów na pewno dostarczyła wielu inspiracji i cennych refleksji. Podcasty rozwijają się w kierunku multimedialnym, zyskując coraz większą popularność zarówno w formie audio, jak i wideo. Rozwój technologii, monetyzacji oraz ich rola w polityce i społeczeństwie pokazują, że przyszłość podcastów rysuje się w jasnych barwach, a twórcy muszą być coraz bardziej kreatywni i zaangażowani, by sprostać rosnącym oczekiwaniom słuchaczy.